Lái xe tải không giống như điều khiển một chiếc ô tô con. Một sai lầm nhỏ cũng có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng, thậm chí là lật xe. Có những vụ tai nạn chỉ diễn ra trong vài giây nhưng để lại thiệt hại kéo dài. Nhiều tài xế kỳ cựu vẫn có thể gặp sự cố nếu không lường trước được những yếu tố nguy hiểm khi cầm lái.
Vậy đâu là lý do khiến xe tải bị lật? Làm sao để hạn chế rủi ro này? Nếu bạn là tài xế hoặc đơn giản chỉ muốn tìm hiểu về kỹ thuật lái xe an toàn, bài viết này của dầu khí 3t sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện nhất về vấn đề này.
Những lý do khiến xe tải bị lật
Chở quá tải hoặc phân bổ hàng hóa không đều
Tải trọng là yếu tố quan trọng quyết định sự ổn định của xe. Một chiếc xe tải chở quá mức cho phép sẽ khiến trọng tâm bị thay đổi, làm xe mất cân bằng khi vào cua hoặc khi di chuyển trên đường gồ ghề. Ngoài ra, việc xếp hàng hóa không đồng đều cũng khiến xe dễ bị nghiêng, đặc biệt là khi vào cua gấp hoặc phanh đột ngột.
Một số tài xế có thói quen chất hàng hóa lên cao để tận dụng diện tích, nhưng điều này vô tình làm tăng nguy cơ lật xe do trọng tâm bị đẩy lên cao hơn bình thường. Khi xe vào cua với tốc độ cao, lực ly tâm sẽ đẩy toàn bộ trọng lượng về một phía, dẫn đến mất kiểm soát và lật xe.
Vào cua quá nhanh
Xe tải có trọng lượng lớn và chiều cao cao hơn so với xe con, do đó khi vào cua với tốc độ cao, lực ly tâm sẽ khiến xe mất thăng bằng. Nhiều tài xế chủ quan, đánh giá sai mức độ nguy hiểm khi ôm cua, đặc biệt trên đường đèo hoặc khúc cua gấp.
Một số tình huống nguy hiểm thường gặp:
- Ôm cua quá nhanh khi chở hàng nặng, khiến trọng tâm dồn về một bên.
- Cua gấp trong điều kiện đường trơn trượt, làm mất độ bám giữa lốp và mặt đường.
- Xe đang xuống dốc mà vẫn duy trì tốc độ cao, dẫn đến quán tính lớn khi vào cua.
Để tránh tình trạng này, tài xế cần giảm tốc độ từ xa trước khi vào cua, không đánh lái đột ngột và luôn giữ tay lái chắc chắn để điều chỉnh xe một cách an toàn.
Phanh gấp hoặc phanh sai kỹ thuật
Phanh là yếu tố quan trọng quyết định sự an toàn của xe tải, nhưng không phải lúc nào đạp phanh cũng là giải pháp tối ưu. Nếu phanh gấp khi xe đang chạy tốc độ cao hoặc đang vào cua, toàn bộ trọng lực của xe sẽ dồn về phía trước, làm xe dễ bị mất kiểm soát và có thể bị lật.
Ngoài ra, phanh không đều ở các bánh xe cũng là một nguyên nhân phổ biến. Ví dụ, nếu phanh sau hoạt động kém hơn phanh trước, lực hãm bị mất cân bằng, khiến xe dễ bị trượt hoặc xoay ngang.
Tài xế cần luyện tập sử dụng phanh hợp lý, đặc biệt là phanh theo nhịp (phanh nhả liên tục) khi xuống dốc để tránh tình trạng bó cứng phanh hoặc mất phanh.
Lốp xe mòn hoặc không phù hợp với địa hình
Lốp xe là bộ phận tiếp xúc trực tiếp với mặt đường, đóng vai trò quan trọng trong việc giữ thăng bằng và độ bám. Một bộ lốp mòn, áp suất không đủ hoặc không phù hợp với địa hình có thể làm xe mất độ bám và tăng nguy cơ bị lật.
Những trường hợp dễ gây tai nạn liên quan đến lốp xe:
- Lốp bị mòn, không còn đủ rãnh để bám đường khi phanh gấp.
- Áp suất lốp không đồng đều giữa các bánh, gây mất cân bằng khi di chuyển.
- Dùng lốp không phù hợp với điều kiện đường đi, ví dụ lốp thường chạy đường bằng nhưng lại sử dụng trên đường đèo dốc hoặc đường bùn lầy.
Kiểm tra lốp xe định kỳ, thay lốp đúng loại và đảm bảo áp suất tiêu chuẩn là cách đơn giản nhưng hiệu quả để tránh nguy cơ mất kiểm soát khi lái xe tải.
Đường trơn trượt hoặc gió mạnh
Thời tiết và điều kiện mặt đường cũng là yếu tố ảnh hưởng lớn đến sự ổn định của xe tải. Khi đường ướt, trơn trượt hoặc có gió mạnh, xe dễ bị lắc lư, mất độ bám và có nguy cơ lật cao hơn.
Những tình huống nguy hiểm thường gặp:
- Trời mưa lớn làm đường trơn, xe dễ bị trượt khi phanh hoặc vào cua.
- Gió mạnh trên cao tốc hoặc đường đèo có thể làm xe chệch hướng hoặc nghiêng đột ngột.
- Đường băng tuyết khiến lốp xe không đủ ma sát, dẫn đến trượt dài khi phanh gấp.
Trong điều kiện thời tiết xấu, tài xế nên giảm tốc độ, giữ khoảng cách an toàn và lái xe cẩn thận để hạn chế rủi ro.
Cách phòng tránh tình trạng xe tải bị lật
Để hạn chế tối đa nguy cơ lật xe, tài xế cần áp dụng những nguyên tắc lái xe an toàn. Kiểm tra xe trước khi khởi hành, đặc biệt là hệ thống phanh, lốp và tải trọng hàng hóa. Khi di chuyển, cần kiểm soát tốc độ, tránh vào cua gấp hoặc phanh đột ngột. Nếu gặp thời tiết xấu, cần chủ động điều chỉnh tốc độ và quan sát kỹ để kịp thời xử lý tình huống bất ngờ.
Ngoài ra, kỹ năng lái xe và kinh nghiệm cũng đóng vai trò quan trọng. Luyện tập kỹ thuật vào cua an toàn, sử dụng phanh đúng cách và nhận diện những nguy cơ tiềm ẩn trên đường sẽ giúp tài xế kiểm soát xe tốt hơn, giảm thiểu rủi ro tai nạn.
Xem thêm: Những trường hợp nào được đăng ký xe tạm thời?
Kết bài
Xe tải bị lật không phải là tình huống hiếm gặp, nhưng nếu hiểu rõ nguyên nhân và có biện pháp phòng tránh, tài xế hoàn toàn có thể giảm thiểu rủi ro này. Từ việc kiểm soát tải trọng, duy trì tốc độ hợp lý đến kỹ thuật phanh đúng cách và lựa chọn lốp xe phù hợp, mọi chi tiết nhỏ đều có thể quyết định sự an toàn trên đường.
Lái xe tải là một công việc đòi hỏi sự tập trung cao độ và kinh nghiệm thực tiễn. Một phút lơ là có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng. Vì vậy, hãy luôn tuân thủ các nguyên tắc an toàn, trang bị kỹ năng cần thiết và chủ động xử lý tình huống để mỗi chuyến đi đều suôn sẻ và an toàn.
